gold price hike update सोन्याच्या किमती सध्या ज्या विक्रमी पातळीवर पोहोचल्या आहेत, अशी परिस्थिती यापूर्वी कधीही अनुभवली नव्हती. काही महिन्यांपूर्वी ज्यांनी सोन्याचे दागिने खरेदी केले किंवा सोन्यात गुंतवणूक केली, त्यांना आता वाटते की तेव्हा आणखी सोनं घ्यायला हवं होतं.
ज्यांनी ती संधी गमावली, त्यांच्या मनात आता एकच प्रश्न आहे – सोन्याच्या किमती अशीच वाढत राहतील का? आणि आता सोनं खरेदी करणं किंवा गोल्ड ईटीएफमध्ये (ETF) गुंतवणूक करणं योग्य ठरेल काय?
सोन्याच्या किमतीत सध्या जी अभूतपूर्व तेजी दिसून येत आहे, त्यामुळे सोन्याची मागणी खरोखरंच वाढली आहे की यामागे अन्य काही कारणे आहेत, हे पाहणे महत्त्वाचे आहे.
विक्रमी गुंतवणुकीचे आकडे gold price hike update
वर्ल्ड गोल्ड कौन्सिलच्या ताज्या आकडेवारीनुसार, जागतिक स्तरावर शिखर (Central) बँका त्यांच्या सोन्याच्या साठ्यात भर घालत आहेत. तसेच, जगभरातील गुंतवणूकदारांचा कल गोल्ड ईटीएफ म्हणजेच एक्सचेंज ट्रेडेड फंडमध्ये गुंतवणूक करण्याकडे वाढलेला दिसतो आहे.
सप्टेंबर महिन्यात गोल्ड ईटीएफमध्ये विक्रमी गुंतवणूक झाली. संपूर्ण जुलै-सप्टेंबर तिमाहीचा विचार केल्यास, या फंड्समध्ये विक्रमी गुंतवणुकीची नोंद झाली आहे.
गोल्ड ईटीएफ म्हणजे काय?
सोन्याच्या किमतीतील तेजी समजून घेण्यापूर्वी गोल्ड ईटीएफची संकल्पना पाहूया.
गोल्ड ईटीएफला आपण ‘डिजिटल सोनं’ म्हणू शकतो. हे म्युच्युअल फंडाप्रमाणेच काम करते. यामध्ये ९९.५ टक्के शुद्ध सोन्याची किंमत ट्रॅक केली जाते आणि प्रत्येक युनिटची किंमत अंदाजे एक ग्रॅम सोन्याइतकी असते.
या ईटीएफची खरेदी-विक्री शेअर बाजारात करता येते. यासाठी डिमॅट खाते असणे आवश्यक आहे, कारण ईटीएफचे व्यवहार स्टॉक मार्केटद्वारे होतात. शेअर्सप्रमाणेच तुम्ही काही तासांत ईटीएफचे युनिट्स खरेदी किंवा विक्री करू शकता. सोन्याच्या किमतीवर बारीक लक्ष ठेवून स्वतःच्या नियंत्रणाखाली गुंतवणूक करू इच्छिणाऱ्यांसाठी हा एक चांगला पर्याय आहे.
ज्यांना डिमॅट खात्याशिवाय आणि सोप्या पद्धतीने सोन्यात गुंतवणूक करायची आहे, त्यांच्यासाठी ‘गोल्ड म्युच्युअल फंड’ एक चांगला पर्याय ठरू शकतो.
ईटीएफमध्ये विक्रमी गुंतवणूक
फक्त भारतातच नाही, तर जगभरातील सामान्य गुंतवणूकदार ईटीएफच्या माध्यमातून सोन्यात गुंतवणूक करत आहेत. जुलै-सप्टेंबर या तिमाहीत गोल्ड ईटीएफमध्ये सुमारे $२६ अब्ज (अब्ज डॉलर्स) इतकी विक्रमी गुंतवणूक झाली आहे.
वर्ल्ड गोल्ड कौन्सिलनुसार, या तिमाहीत अमेरिकेतील लोकांनी $१६ अब्ज तर युरोपमधून जवळपास $८ अब्ज इतकी गुंतवणूक गोल्ड ईटीएफमध्ये केली.
फक्त भारतातूनच $९०.२ कोटी (सुमारे ८,००० कोटी रुपये) ची मोठी गुंतवणूक ईटीएफमध्ये झाली आहे. आशिया खंडात चीन ($६०.२ कोटी) दुसऱ्या आणि जपान ($४१.५ कोटी) तिसऱ्या क्रमांकावर आहे.
गुंतवणूकदारांकडून गोल्ड ईटीएफला मिळत असलेला प्रतिसाद स्पष्टपणे दर्शवतो की, त्यांना सोन्याची तेजी कायम राहील आणि आपला फायदा होईल, असा विश्वास आहे. जगभरातील गोल्ड ईटीएफमधील एकूण गुंतवणूक $४७२ अब्जवर पोहोचली असून, गेल्या तिमाहीच्या तुलनेत यात २३ टक्क्यांची मोठी वाढ झाली आहे. ही गुंतवणुकीची रक्कम जगातील अनेक देशांच्या जीडीपीपेक्षा (सकल राष्ट्रीय उत्पादनापेक्षा) जास्त आहे, हे लक्षात घेणे गरजेचे आहे.
सोन्यातील गुंतवणूक सुरक्षित का?
तज्ज्ञांच्या मते, सोन्याच्या या तेजीमागे इतरही अनेक जागतिक कारणे आहेत, ज्यामुळे गुंतवणूकदार सोन्याकडे वळले आहेत:
- जागतिक अनिश्चितता: ट्रम्प यांचे शुल्क (टॅरिफ) धोरण, रशिया-युक्रेन युद्ध आणि पश्चिम आशियातील तणाव यामुळे गुंतवणूकदार बुचकळ्यात पडले आहेत.
- डॉलरचे अवमूल्यन: डॉलरच्या मूल्यात घसरण झाली आहे. अमेरिकेच्या ‘फेडरल रिझर्व्ह’ने व्याजदरात कपात केली आहे आणि या वर्षाच्या अखेरीस आणखी कपातीची शक्यता आहे, ज्यामुळे शेअर बाजारात चढ-उतार कायम राहू शकतात.
अशा अस्थिर परिस्थितीत, सोन्यातील गुंतवणुकीला सर्वात सुरक्षित मानले जाते. त्यामुळेच सोन्याची तेजी कायम आहे.
मध्यवर्ती बँका वाढवत आहेत सोन्याचा साठा
सोन्याच्या किमतीतील तेजीचे आणखी एक प्रमुख कारण म्हणजे जगभरातील मध्यवर्ती बँकांकडून होणारी सोन्याची खरेदी. वर्ल्ड गोल्ड कौन्सिलच्या अहवालानुसार, ऑगस्ट महिन्यात या बँकांनी १५ टन सोन्याची खरेदी केली. कझाकस्तान, बल्गेरिया, अल साल्वाडोर यांसारखे देश खरेदीमध्ये आघाडीवर आहेत, तर भारत, चीन आणि कतार यांनीही आपला साठा वाढवला आहे.
जागतिक सोन्याच्या साठ्याच्या वार्षिक आकडेवारीनुसार, डिसेंबर २०२४ पर्यंत अमेरिका ८,१३३ टन सोन्यासह जगात पहिल्या क्रमांकावर होती. जर्मनी, इटली, फ्रान्स आणि चीन अनुक्रमे दुसऱ्या ते पाचव्या क्रमांकावर आहेत. भारताकडे ८७६ टन सोन्याचा साठा असून, या यादीत तो सातव्या क्रमांकावर आहे.
सोन्यातील गुंतवणूक कधी तोट्याची ठरली?
गुंतवणूकदारांचे सोन्याबद्दलचे सध्याचे आकर्षण पाहता, हा प्रश्न उपस्थित होतो की सोन्यातील गुंतवणूक कधी तोट्याची ठरली आहे का?
गेल्या २० वर्षांचा विचार केल्यास, केवळ चार कॅलेंडर वर्षे अशी आहेत, जेव्हा सोन्याच्या किमतीत घसरण झाली आणि गुंतवणूकदारांचे किंचित नुकसान झाले. मात्र, हे नुकसानही ‘सिंगल-डिजिट’ म्हणजेच एका आकडी टक्क्यांपर्यंतच मर्यादित होते.
- २०१३ मध्ये ४.५०%
- २०१४ मध्ये ७.९%
- २०१५ मध्ये ६.६५%
- २०२१ मध्ये ४.२१%
पुढील काळात सोन्याच्या किमतीचे काय?
सोन्याच्या किमतीत आणखी वाढ होईल की घसरण सुरू होईल, हा अंतिम आणि महत्त्वाचा प्रश्न आहे. गोल्डमन सॅक्सने (Goldman Sachs) आपल्या एका रिसर्चमध्ये अंदाज व्यक्त केला आहे की, २०२६ च्या मध्यापर्यंत सोन्याच्या किमतीत आणखी ६ टक्क्यांची वाढ होण्याची शक्यता आहे.
सोन्याच्या किमतीचा नेमका ट्रेंड काय राहील, याचे अचूक उत्तर कोणत्याही तज्ज्ञाकडे असणे कठीण आहे. मात्र, गोल्ड ईटीएफमधील विक्रमी गुंतवणुकीचा वाढलेला आलेख हे निश्चित दर्शवतो की, गुंतवणूकदारांचा सोन्यावरील विश्वास पूर्वीपेक्षा कितीतरी अधिक वाढला आहे.